იუკა (yucca)
24.05.2019, 12:16

იუკა აგავას ოჯახის წარმომადგენელი მარადმწვანე მცენარეა, დაკავშირებული სურათირომელსაც შეცდომით პალმასაც ეძახიან. მაგრამ ეს ორი მცენარე ერთმანეთისგან მკვეთრად განსხვავდება და მოვლის წესებიც განსხვავებული აქვთ.

ამ  გვარში გავრცელებულია 30 სახეობა და ფართოდაა გავრცელებული სამხრეთ და ცენტრალურ ამერიკასა და მექსიკაში. მცენარეს ხშირად „იუკას პალმასაც“ ეძახიან, თუმცა მას არანაირი საერთო არა აქვს პალმასთან.
იუკას სახეობები ორ ჯგუფად იყოფა: მერქნიანებად და არამერქნიანებად. ბუნებაში იუკას მერქნიანი სახეობები 8-12 მეტრამდე იზრდება, ზოგი სახეობა კი ოთხის პირობებში 2 მეტრს არ აჭარბებს.
იუკას მსხვილი, ხისებრი ღერო აქვს, რომელიც ზოგჯერ დატოტილია და მათ დაბოლოებაზე გრძელი, მწვანე ფოთლები ქუდივით შვენის. იუკას ყვავილი გრძელ ღეროზე დაკიდებულ საკმაოდ მოზრდილ, ზანზალაკის ფორმის, თეთრ, სურნელოვან ყვავილებს, ხოლო ნაყოფი - ბუტკოს ან ხორცოვან მარცვალს წარმოადგენს.
იუკას ყვავილები შეიცავს ბევრ შაქარს, ფოთლებიდან კი კეთდება უნიკალური და ძალიან გამძლე ბაწარი. 
iuka flower-ის სურათის შედეგი
პირველი ჯინსის ნაჭერიც სწორედ იუკას უხეში ძაფისგან მოქსოვეს. ამერიკის შეერთებულ შტატებში ახლაც იყენებენ იუკას ძაფს ჯინსის წარმოებაში, რათა ჯინსი უფრო მეტად გამძლე იყოს. 
ამ მცენარისგან ასევე, ამზადებენ ქაღალდს და გამოიყენება სამკურნალოდაც.

იუკა იზრდება ნელა და საბოლოოდ იღებს სფერულ ფორმას, პატარა ბუჩქის სახეს ან ჯუჯა ხეს. 

 

იუკას მოვლა სახლის პირობებში:

ტროპიკული წარმოშობიდან გამომდინარე, იუკას სიცხეები არ აშინებს, პირიქით, უკეთესად გრძნობს თავს ასეთ გარემოში. ამიტომ, ეცადეთ, ზაფხულში მცენარე გარეთ დადგათ, ოთახში კი რაც შეიძლება ნათელ ადგილას მოათავსოთ. არ შეგეშინდეთ პირდაპირი მზის სხივებისაც კი. áƒ“აკავშირებული სურათი
მცენარისთვის ოპტიმალური ტემპერატურა ზაფხულში 20-25 გრადუსია, ზამთარში კი - 10 გრადუსს არ უნდა ჩამოსცდეს, რადგან ტემპერატურის მკვეთრი ვარდნა და ორპირი ქარი მცენარის კვდომას გამოიწვევს. მიუხედავად იმისა, რომ იუკას ზამთარშიც სითბო სჭირდება, გამათბობელთან ახლოს მაინც ნუ მოათავსებთ, რადგან ზედმეტი სიცხე მცენარეს ავნებს  ფოთლები დაუსუსტდება, გაუყვითლდება და ჭკნობას დაიწყებს. დასუსტებულ იუკას კი მავნებლებიც ადვილად გაუჩნდება, რაც მცენარეს საბოლოოდ დააზიანებს. ზამთარში არასაკმარისი განათების გამო მცენარე შეიძლება დაზიანდეს და ამიტომ აუცილებელია ხელოვნური განათების ქვეშ მოვათავსოთ. 

გაზაფხულზე მცენარეს უნდა მოვარიდოთ ქვემოთა მოძველებული ფოთლები და თუ აქვს ამონაყარიც.

დაკავშირებული სურათი

მორწყვის რეჟიმი:

 

იუკას მორწყვის ინტერნსივობა დამოკიდებულია მრავალ ფაქტორზე:  ქოთნის ზომაზე, მცენარის სიმაღლეზე, ნიადაგის შემადგენლობაზე, ტემპერატურასა და ჰაერის ტენიანობაზე. აქედან გამომდინარე აუცილებელია მორწყვის თავისებურებების ცოდნა. ზაფხულობით იუკა უხვად უნდა მორწყათ, ოღონდ მხოლოდ მას შემდეგ, რაც მიწა 5 სმ-ის სიღრმეზე გამოუშრება. გაზაფხულზე და შემოდგომაზე, თუ ტემპერატურა 18-20 გრადუსია და დიდი ზომის იუკა გყავთ კვირაში ერთხელ მორწყვა საკმარისია. ზამთარში მორწყვა მინიმუმამდე უნდა შეამციროთ, წინააღმდეგ შემთხვევაში ფესვებში წყალი ჩაუდგება, რაც ფესვების ლპობას, საბოლოო ჯამში კი მცენარის კვდომას გამოიწვევს.

იუკას უყვარს ჰაერის ტენიანობა, ჰაერის სიმშრალეს ძნელად ეგუება. ამიტომ პერიოდულად მცენარეს ნადგამი წყალი უნდა შეასხუროთ, ხოლო თვეში ერთხელ თბილი შხაპი მოუწყოთ. ტენიანობის ასამაღლებლად ქოთანი შეგიძლიათ წყლიან სადგამზე მოათავსოთ, სადაც ცოტაოდენი კენჭები ეყრება. ყურადღება მიაქციეთ წყალი არ ეხებოდეს ქოთანს. 

დაკავშირებული სურათი

 

სასუქი:

აქტიური ზრდის პერიოდში (აპრილიდან აგვისტომდე), მცენარეს დამატებითი საკვები სჭირდება, ამისთვის შეგიძლიათ ორ კვირაში ერთხელ, დეკორატიული მცენარეებისთვის განკუთვნილი რომელიმე მინერალური ან ორგანული სასუქით გაანოყიეროთ.

 

 

 

ნიადაგი და გადარგვა:

მცენარე სანამ ახალგაზრდა და პატარა ზომისაა, იუკას გადარგვა პრობლემას არ წარმოადგენს და შეგიძლიათ, ორ წელიწადში ერთხელ გადარგათ. ხოლო როცა მცენარე გაიზრდება, მისი გადარგვა გაძნელდება, მაგრამ ნუ იდარდებთ, ასეთ შემთხვევაში შეგიძლიათ იუკას ყოველწლიურად მხოლოდ მიწის ზედა ფენა გამოუცვალოთ ახანი ნიადაგით.
 

რაც შეეხება ნიადაგს, იგი აუცილებლად ნოყიერი და ფხვიერი უნდა იყოს.
ამისთვის საჭიროა: ტყის მიწა + ქვიშა + ცოტა გადამწვარი ნაკელი და კარგი დრენაჟისთვის ქოთანს ძირში აგურის წვრილი ნატეხები ან კენჭების თხელი ფენაც მოუფინოთ.

დაკავშირებული სურათი

 

გასხვლა:

უმეტესწილად იუკა ერთ ღეროზე იზრდება, მაგრამ შეგიძლიათ, მცენარე გასხვლის მეშვეობით დაატოტიანოთ და ამით უფრო ლამაზი გახადოთ. 
ამისთვის უნდა შეარჩიოთ ახალგაზრდა მცენარე, რომელსაც მოძლიერებული აქვს ფესვთა სისტემა, სიმაღლეში კი 30 სმ-ს მაინც აღწევს (რაც მაღალია იქნება, მით უკეთესი) და გაზაფხულზე ან ზაფხულის დასაწყისში დანით, დაახლოებით, 5-10 სმ-ის სიგრძის წვერო მოაჭრათ. გადაჭრის ადგილას დაფქვილი ნახშირი მოაყარეთ, მოჭრილი წვერო კი შეგიძლიათ დასაფესვიანებლად გამოიყენოთ. 
ასე გადაჭრილ მცენარეს, დროთა განმავლობაში, გადაჭრის ადგილზე რამდენიმე ახალი ტოტი გამოეზრდება და მცენარე გაცილებით ეფექტური შესახედი გახდება.

 

გადანაჭერი შეგიძლიათ მოათავსოთ ქვიშაში და დააფესვიანოთ (თუ რა თქმა უნდა გამრავლება გსურთ...).

დაკავშირებული სურათი

 

დაავადებები: 

თუ მცენარეს ქვემოთა ფოთლები უყვითლდება, ეს ბუნებრივია. დროთა განმავლობაში ქვემოთა ფოთლები ბერდება და ყვითლდება. უნდა მოვაცილოთ ფრთხილად. 

ფოთლის წვერები თუ უყავისფრდება ეს მშრალი ჰაერის ბრალია. 

თუ ფოთლებზე აქვს ყავისფერი ლაქები, ეს არასაკმარისი მორწყვის ბრალია.

მონაცფრისფრო ლაქები მიგვანიშნებს მის სოკოვან დაავადებაზე, ასეთ დროს ამოიღეთ მცენარე ქოთნიდან და დაუთვალიერეთ ფესვები. დაზიანებული და დამპალი ნაწილები მოაჭერით. იუკას შეუმცირეთ მორწყვა. 

 

 

კატეგორია: სინათლის მოყვარული მცენარეები | დაამატა: fisofiso35
ნანახია: 2756 | რამოტვირთვები: 0 | რეიტინგი: 5.0/3
სულ კომენტარები: 0
avatar